فلسفه‌ای برای یک ثروت زنانه
راضیه محمدزاده، استاد دانشگاه و مدرس مهارت‌های زندگی درباره زمان پرداخت مهریه به طرح نظر اسلام پرداخته و به «وطن امروز» می‌گوید: «در اسلام تاکید شده است که نه‌تنها مهریه پرداخته شود بلکه این امر در ابتدای ازدواج نیز صورت گیرد. آیه 4سوره نساء تاکید می‌کند: «وآتو الناس صَدُقاتِهن نِحله» و مهر زنان را در کمال رضایت و طیب خاطر به آنها بپردازید. صدُقاتهن از ریشه صدق است و با ضمیر «هن» دراین آیه بیان شده،....
یعنی مهریه به عنوان نشانه صداقت مرد باید به خود زن پرداخته شود. نحله به معنی پیشکش، عطیه، دِین و هدیه است». محمدزاده درباره پرداخت مهریه در ابتدای ازدواج به سنت پیامبر(ص) در جریان ازدواج حضرت فاطمه(س) و حضرت علی(ع) اشاره کرده و می‌گوید: «پیامبراکرم(ص) از حضرت علی(ع) می‌پرسند از مال دنیا چه داری؟ حضرت می‌گویند زره و شمشیر و ایشان زره را می‌فروشند و مبلغ آن را به عنوان مهریه تقدیم می‌کنند. این یعنی مهریه باید در ابتدای ازدواج پرداخته شود». این استاد دانشگاه درباره دلایل مهریه‌های نامتعارف می‌گوید:« دلایل مختلفی می‌تواند برای در نظر گرفتن مهریه‌های عجیب و غریب مطرح باشد؛ فرهنگ تجملگرایی، خودنمایی و... اما فقدان هویت دلیل اصلی چنین انتخاب‌هایی در عرصه زندگی مشترک است. یعنی ارزش‌ها و ضدارزش‌ها جای خود را به یکدیگر داده‌اند. برخلاف آنچه در اسلام درباره مهریه مطرح شده است که نباید زیاد باشد و باید قابل پرداخت باشد و پرداخته شود، پرداخت چنین مهریه‌هایی یا ممکن نیست یا بی‌فایده است». او درباره عوارض مهریه‌های نامتعارف معتقد است: «یکی از جدی‌ترین عوارض این نوع انتخاب این است که برخلاف دستور قرآن که مهریه را نوعی هدیه می‌داند، مهریه دیگر قابل پرداخت نیست و دیگر از حالت نحله و هدیه خارج می‌شود. این مهریه‌ها هم مانند مهریه‌های سنگین، ازدواج را دشوار می‌کند و موجب می‌شود که جوانان کمتر به سراغ ازدواج بروند. عارضه سوم که از دیگران مهم‌تر است اینکه با بروز کوچک‌ترین اختلاف خانم‌ها می‌خواهند مهریه‌شان را به اجرا بگذارند و همسر خود را تحت فشار قرار دهند. در چنین شرایطی مهریه به جای اینکه به عنوان نشانه صداقت مرد نسبت به همسرش تلقی شود به اهرم فشار زن بدل می‌شود. این در حالی است که در روایت آمده است که از شومی و ناخجستگی زن زیاد بودن مهریه است که موجب نافرمانی از شوهر می‌شود (معانی‌الاخبار، صفحه 152). یکی دیگر از عوارض چنین مهریه‌هایی بر اساس روایات این است که حتی در صورت پرداخت از سوی مرد، در دل او کینه و دشمنی به وجود می‌آید». درباره مهریه روایت‌هایی از سوی پیامبر(ص) داریم که پربرکت‌ترین همسر کسی است که هزینه‌اش کمتر باشد یا در روایتی دیگر داریم که بهترین زنان آنان هستند که پر مِهر و کم‌مهریه باشند. این مدرس مهارت‌های زندگی به نکته مهمی درباره مهریه نیز اشاره می‌کند: «معتقدیم زنان باتاهل باید صاحب ثروت و اندوخته‌ای ویژه خود باشند که یکی از این روش‌ها، مهریه است. البته در شرایطی که مرد بتواند آن را بپردازد و شروطی که اسلام برای آن در نظر گرفته را بتواند تامین کند». محمدزاده در ادامه به نکته قابل تاملی اشاره می‌کند: «این جمله که «مهریه را کی داده و کی گرفته» مخالف صریح آیه قرآن است». به نظر می‌رسد قدری از فلسفه و ماهیت مهریه و ازدواج فاصله گرفته‌ایم و جدی‌ترین روابط اجتماعی‌مان را با سطحی‌ترین نگاه‌ها و ناپختگی‌های دوران جوانی پیوند زده‌ایم.
